برای اینکه بیزینس موفقی داشته باشید، لازم است استراتژی و کارمندان خوبی داشته باشید. فرقی نمیکند کارمندهایتان چقدر حرفهای و خوب هستند، وقتی که برایشان شرح وظایف درستی تعیین نکنید، موفق نمیشوید. یکی از این پستهای مهم، مدیر محصول است. مدیر محصول چیزی شبیه سرمربی فوتبال است که تیم را هدایت میکند و پرورش میدهد. تمرکز مدیر محصول روی استراتژی محصول است تا در رابطه با یک محصول یا خدمات خاص، بازخوردهایی را جمعاوری کرده و بتواند بر آن اساس، محصول یا خدمات را بفروشد.
در ادامه هر چیزی که نیاز است در باره مدیر محصول بدانید را بیان کردیم، پس با ما همراه باشید.

مدیریت محصول چیست؟
مدیریت محصول وظیفهای در شرکت است که شامل هدایت تیم در چرخه عمر محصول، از توسعه تا اجرا با توجه به نیاز مشتریان احتمالی است. این افراد استراتژیهای جدید برای فروش محصول را معرفی میکنند تا در بازار رقابتی محصول عقب نیفتند.
مدیر محصول کیست؟
تا چند سال پیش وظیفه مدیریت محصول به عهده تیم بازاریابی بود. ولی امروزه فردی برای این کار استخدام میشود تا میزان فروش و توسعه محصول را کنترل و مدیریت کند.
در واقع، مدیر محصول، متخصصی است که استراتژی، نقشه راه، امکانات، ویژگیها و موفقیت یک محصول را مشخص میکند. مدیر محصول به تعیین اهداف کمک کرده و به تیم مهندسان، طراحان، بازاریابها و محققان کمک میکند تا مطمئن شوند محصول به خوبی به بازار معرفی شده و پیشرفت خوبی دارد.
شرح وظایف مدیر محصول
از آنجایی که محصولات یک شرکت متنوع هستند، مدیریت محصول وظیفهای پویاست. لازم است این فرد در بازار تحقیق کند و محصول را توسعه دهد و در شرکتی دیگر وظیفه راهاندازی و معرفی محصول قدیمی را داشته باشد. در کل این فرد وظیفه دارد محصول را مدیریت کند تا فروش برود. در زیر وظایف مدیر محصول به صورت کلی آمده است:
- مدیریت و کنترل محصول؛
- ارائه ارزش پیشنهادی؛
- مدیریت چرخه عمر محصول؛
- ارائه استراتژی محصول؛
- توسعه محصول؛
- تحویل محصول؛
- فعالیت های اعتبارسنجی بازار؛
- راه اندازی محصول؛
- ارائه مفهوم محصول؛
- ایجاد طرح محصول؛
- تجزیه و تحلیل محصول و نیازهای مشتریان؛
- ارائه راهحل؛
- تعریف چشم انداز و هدف محصول؛
- تحلیل محصول رقبا؛
- برنامه ریزی محصول؛
- ارتباطات قوی؛
- رهبری؛
- جمع آوری و تحلیل بازخوردهای محصول
- مدیریت فروشندگان؛
تفاوت مدیر محصول و مدیر پروژه
خیلی از مردم مدیران محصول و پروژه را با هم اشتباه میگیرند. هر چند که این دو شغل وظایف مشابه زیادی دارند؛ ولی دو حرفه متفاوت هستند و با همدیگر فرق دارند. بزرگترین تفاوت مدیر پروژه و محصول در هدفشان است. مدیر محصول روی چشم انداز محصول یا خدمات تمرکز دارد؛ ولی مدیر پروژه وظیفه دارد کاری کند این چشم انداز به واقعیت تبدیل شود.
مهارتهای مدیر محصول
مدیران محصول باید حواسشان به محصول خود و رقبا باشد و همیشه در بازار تحقیق کنند تا از روندهای آن آگاه باشند. مدیر محصول باید بداند چه چیزی محصولشان را برای مشتریان جذابتر میکند. اگر میخواهید یک مدیر محصول موفق شوید، لازم است مهارتهای زیر را داشته باشید.
1. مهارت ارتباطی
فرقی نمیکند در شرکتهای تجاری چه کار میکنید. حتما باید کار تیمی انجام دهید، پس به مهارت ارتباطی قدرتمند نیاز دارید. بیزینسها وقتی موفق میشوند که اعضای تیمهای فروش و تیمهای مختلف با یکدیگر ارتباط خوبی داشته باشند. یک مدیر محصول با تیم فروش و بازاریابی در ارتباط است و باید بتواند با آنها صمیمی شود و به بهترین شکل ممکن پیامش را منتقل کند.
2. تفکر استراتژیک
اشاره کردیم که مدیر محصول وظیفه برنامه ریزی و توسعه محصول را دارد. این فرد برای اینکه بتواند کارش را به خوبی انجام دهد، باید تفکری استراتژیک داشته باشد تا بتواند محصولش را به بهترین شکل ممکن به فروش برساند. هر چند که این فرد محصول را نمیفروشد، ولی به صورت غیر مستقیم تاثیر زیادی روی آن دارد.
3. مهارت مدیریتی
این حرفه دارای واژه مدیریت است؛ مگر میشود مدیر چیزی شوید و مدیریت بلد نباشید؟ این ویژگی کمک میکند بازدهی تیمتان را در بالاترین سطح ممکن نگه دارید.
4. مهارت فنی
فرض کنید سرمربی فوتبال هستید و به بهترین شکل تیم را مدیریت میکنید و با بازیکنان در ارتباط هستید. وقتی هیچ تاکتیکی بلد نباشید به تیم بدهید تا از طریق آن به گل برسد به هیچ نتیجهای نمیرسید. مهارت فنی کمک میکند در کارتان موفق شوید.
5. همدلی
برای اینکه بتوانید در کارتان موفق شوید باید با تیمتان همدل باشید و حس همدلی و درک کردن را به مشتریان بدهید.
حقوق مدیر محصول و چشم انداز شغلی
عوامل زیادی میتوانند روی حقوق مدیر محصول تاثیر بگذارند. به خصوص در ایران که دستمزدهای مشاغل اینترنتی معیار خاصی ندارند و هر شرکتی یک تعرفه خاص دارد. ولی به صورت میانگین حقوق پایه برای یک مدیر محصول در تهران 40 تا 50 میلیون تومان است. البته عواملی مثل محل کار، صنعت، تحصیلات، تجربه، تعداد محصولات و غیره روی حقوق تاثیر دارد.
نقش مدیر در سالهای اخیر رشد زیادی کرده است. چون روند شرکتها در بازار و اقتصاد به صورت دائم در حال تغییر است. در واقع چشم انداز این شغل روز به روز بهتر میشود. چون تمام شرکتها به چنین فردی نیاز دارند و این نیاز هر روز بیشتر حس میشود. جدا از آن متقاضیان کمی دارد و بیشترشان بیتجربه هستند.
چگونه مدیر محصول شویم؟
برای اینکه مدیر محصول شوید، لازم است حل کننده مشکل قدرتمندی باشید و تفکر استراتژیک داشته باشید. هر چند تعداد افرادی که در ایران در این زمینه تجربه کاری دارند یا اینکه تحصیل کردند، کم است؛ ولی این موارد در استخدام شدن خیلی اهمیت دارد:
1. تحصیلات
داشتن حداقل مدرک تحصیلی لیسانس برای این پست، یک مزیت حساب میشود. کارشناسی بازاریابی، امورمالی و بازرگانی برای این شغل مناسب است.
2. تقویت مهارت
فرقی نمیکند تا الان چقدر در این زمینه و کارهای مشابه فعالیت کردید، لازم است مهارتهایتان را ارتقا دهید. چون جهان تجارت، دنیایی پویا است. این کار را میتوانید با خواندن کتاب آموزشی، وبلاگ یا فیلمهای آموزشی انجام دهید.
3. گرفتن یک گواهینامه
هر چند داشتن گواهینامه فنی در این زمینه، ضروری نیست. ولی میتواند به روند استخدام شدنتان کمک کند. وقتی در یک مسیر یادگیری مشخص قرار بگیرید، مهارتهای لازم را کسب میکنید، از مدیران محصول باتجربه اطلاعات میگیرید، با پروژههای مختلف آشنا میشوید و البته که از یک موسسه معتبر، گواهینامه میگیرید.
4. درخواست کار
بعد از اینکه مهارتهای لازم را کسب کردید، یک رزومه خوب بسازید و مهارت، مدرک و گواهینامههایی که دارید را بارگذاری کنید. حالا به سایتهای کاریابی مختلف مثل جابینجا و جاب ویژن بروید و درخواست کار بدهید. هر چه رزومهتان دارای اطلاعات بهتری باشد و ظاهر حرفهای تری داشته باشد، احتمال استخدامتان بیشتر است. سعی کنید یک رزومه کوتاه و مختصر و مفید برای کارفرما ارسال کنید.
نرم افزار CRM برای مدیر محصول
اگر میخواهید بازدهیتان در کار مدیریت محصول را افزایش دهید، از نرم افزار CRM استفاده کنید. این ابزار کمک میکند لیدها را بشناسید و دنبال کنید و تعاملات مشتری را در یک جا ذخیره کنید. البته تاثیر این ابزار روی مدیریت محصول خیلی بیشتر از اینهاست. در زیر به چند مورد مهم اشاره کردیم:
1. ساخت پایگاه مشتری کامل
با استفاده از CRM میتوانید همهی اطلاعات مشتری را در قالب پروفایل کنار هم قرار دهید و در مواقع نیاز از آن استفاده کنید.
2. دیدن روابط مشتری
با ساخت پروفایل مشتری میتوانید تمام تعاملات مشتری را ببینید که به چه چیزی علاقه دارد و دنبال چیست. این دادهها توسعه محصول را برایتان خیلی سادهتر میکند.
3. ردیابی و اولویت بندی سرنخها
این ابزار در ردیابی لیدها کمک میکند و بعد بر اساس بازار و شناخت هر فرد، به سرنخها امتیاز میدهد و میگوید که کدام سرنخ احتمال بیشتری دارد که جذب شود و باید رویش تمرکز کنید.
4. مدیریت کاریز فروش
CRM نمایشی بصری از فرایند توسعه محصول ارائه میدهد که به مدیران کمک میکند ویژگیها را اولویت بندی کنند.
5. تجزیه و تحلیل رفتار مشتری
مدیران محصول میتوانند از اطلاعات CRM برای تجزیه و تحلیل تعامل مشتریان با محصولات استفاده کنند.
6. داشبورد عملکرد
CRM ابزارهایی دارد که به مدیران کمک میکند به راحتی معیارهای کلیدی مثل نرخ پذیرش کاربر و بازخورد مشتریان را نظارت کنند و در نهایت تصمیمات مبتنی بر داده بگیرند.
7. مدیریت پایگاه داده متمرکز
این ابزار دیدگاهی یکپارچه از بازخورد مشتری، درخواست و تعاملاتش را میدهد تا ترجیحات و نیاز مشتری را بهتر درک کنید. جدا از آن اطلاعات این ابزار کمک میکند تعاملات را ردیابی کنید.
8. اتوماسیون گردش کار
Crm با خودکار سازی وظایف و کارهای تکراری روزانه باعث خالی شدن وقتتان میشود تا به کارهای مهمتر رسیدگی کنید.
کلام آخر
یکی از حرفههای جدید، جذاب و موثر در بیزینسها، مدیر محصول است. این افراد وظیفه جذابتر کردن محصول برای مشتریان را دارند. این افراد به صورت غیر مستقیم تاثیر زیادی روی فروش دارند و در مدیریت تیم فروش موثرند. مدیر محصول هر چیزی که مربوط به محصول باشد را باید کنترل کند. اگر میخواهید فردی را برای این کار استخدام کنید یا در آن استخدام شوید، متن بالا را بخوانید. هر چیزی که نیاز است بدانید را گفتیم.
سوالات متداول
مدیر محصول کیست؟
مدیر محصول یک فرد متخص است که استراتژی، نقشه راه و موفقیت محصول را مشخص میکند. در واقع مدیر محصول تمام تلاشش این است که محصول را به خوبی به بازار معرفی کند و بفروشد.
نرم افزار CRM چه کمکی به مدیریت محصول میکند؟
نرم افزار CRM کمک زیادی به مدیر محصول میکند، از جمله در ساخت پایگاه مشتریان، نظارت بر روابط مشتریان، اولویت بندی سرنخها، مدیریت کاریز فروش، اتوماسیون و تحلیل رفتار مشتری.