SQL و SQL Server چیست و چه کاربردی دارد؟

هرگاه عملیاتی را روی پایگاه داده انجام دهیم، فکر می کنیم که SQL خودش آن عملیات را انجام خواهد داد. اما خوب است بدانید که این اتفاق نخواهد افتاد. در واقع SQL یک زبان پرس و جو است که برای نوشتن پرس و جو در پایگاه های داده استفاده می شود. این پایگاه داده ها توسط برخی از موتورهای پایگاه داده مانند Oracle، SQL Server و غیره مدیریت می شوند.

در این راهنما سعی داریم شما را با تعاریف اولیه SQL و SQL Server آشنا کنیم. مزایا و معایب هر کدام را توضیح می دهیم و در آخر به کاربردهای SQL و SQL Server اشاره می کنیم.

SQL چیست؟

SQL مخفف Structured Query Language است. این زبان پرس و جو می تواند برای نوشتن پرس و جو برای ایجاد طرحواره، ذخیره، دستکاری و بازیابی داده ها از یک پایگاه داده رابطه ای استفاده شود. این زبان در اوایل دهه 1970 توسط Donald D. Chamberlain و Raymond F. Boyce در IBM توسعه یافت.

SQL یک استاندارد واقعی است که در سال 1986 توسط ANSI (موسسه استاندارد ملی آمریکا) و ISO (سازمان بین المللی استاندارد) در سال 1987 استاندارد شد. خوب است بدانید که پرس و جوها را فقط می توان با استفاده از SQL نوشت، اما برای آن به یک پایگاه داده رابطه ای نیاز داریم. سیستم های مدیریت (RDBMS) مانند Oracle و SQL Server. این سیستم ها برای اجرای دستورات و پرس و جوهای SQL استفاده می شوند.

SQL به چهار زبان فرعی تقسیم می شود که در زیر به طور خلاصه توضیح داده شده است:

1. DDL (زبان تعریف داده)

DDL مخفف Data Definition Language است که برای تعریف طرح واره یک پایگاه داده رابطه ای استفاده می شود که معمولا از دید کاربران پایگاه داده پنهان است.

2. DML (زبان دستکاری داده ها)

DML مخفف Data Manipulation Language است که به کاربر پایگاه داده این امکان را می دهد که به داده های ذخیره شده در پایگاه داده دسترسی داشته باشد یا آنها را اصلاح کند که توسط مدل های داده مناسب سازماندهی شده اند.

3. DCL (زبان مدیریت داده)

DCL مخفف Data Control Language و زبانی است که برای کنترل دسترسی به داده های ذخیره شده در پایگاه داده استفاده می شود.

4. TCL (زبان کنترل تراکنش)

TCL مخفف Transaction Control Language است که با تراکنش ها در یک پایگاه داده رابطه ای سروکار دارد.

SQL Server چیست؟

SQL Server که با نام MS SQL Server نیز شناخته می شود، یک RDBMS است. این برنامه داده ها را از یک پایگاه داده ذخیره می کند و دستورات و پرس و جوهای SQL را برای دستکاری پایگاه داده رابطه ای اجرا می کند. علاوه بر این، تمامی عملیات پایگاه داده را مدیریت و انجام می دهد.

SQL Server توسط مایکروسافت در سال 1989 برای اهداف تجاری توسعه یافت. این نرم افزار برجسته با استفاده از زبان های برنامه نویسی C و C++ توسعه یافته است. SQL Server از فرم دیگری از SQL به نام T-SQL (زبان پرس و جو ساختار یافته تراکنش) استفاده می کند. T-SQL تقریباً مشابه SQL است، اما تغییرات جزئی در پرس و جو ارائه می دهد.

SQL Server وابسته به پلتفرم است و نرم افزارهای مختلفی برای پلتفرم های مختلف موجود است. SQL Server توسط سیستم عامل های ویندوز و لینوکس پشتیبانی می شود. آخرین نسخه این برنامه تحت عنوان SQL Server 2022 در پایان سال 2022 منتشر شد.

برخی RDBMS های دیگر مانند DB2، Oracle و غیره وجود دارد. اما به طور کلی، SQL Server برای استفاده آسان است و ویژگی های بهتر و عملیات کاربر پسند را ارائه می دهد. این برنامه دارای خط فرمان و رابط کاربری گرافیکی برای ارائه تجربه کاربری بهتر است. SQL Server همچنین دارای آپدیت های مکرر امنیتی و عملکردی است که یکی از دلایل محبوبیت آن است.

برای افزایش سرعت SQL Server پیشنهاد می کنیم مقاله «افزایش سرعت SQL با ایجاد ایندکس در SQL با استفاده از Tune Up» را مطالعه کنید.

نسخه های مختلف SQL Server

آخرین نسخه SQL Server با نام SQL Server 2022 در چهار نسخه مختلف برای پروفایل ها و اپلیکیشن های مختلف منتشر شده است که در ادامه با آن ها آشنا می شویم:

1. سازمانی

به عنوان کامل‌ترین نسخه، برای سازمان‌هایی طراحی شده است که برای بارهای کاری حیاتی نیاز به خدمات سطح بالایی دارند.

2. استاندارد

این نسخه برای ارائه ابزارهایی برای کسب و کارهای کوچک برای ارائه مدیریت داده های اولیه برای اجرای برنامه های خود طراحی شده است و از ابزارهای توسعه رایج برای محیط های داخلی یا ابری پشتیبانی می کند.

3. اکسپرس

این نسخه برای توسعه دهندگان نرم افزار مستقل یا مبتدیانی که می خواهند به یک پایگاه داده رایگان برای کامپایل برنامه های سرور کوچک و دسکتاپ دسترسی داشته باشند در نظر گرفته شده است.

4. توسعه دهنده

این نسخه تمامی ویژگی های نسخه سازمانی را ادغام می کند و برای تمامی توسعه دهندگانی که به دنبال سیستم تست و توسعه برای ساخت هر نوع اپلیکیشن در SQL Server هستند در نظر گرفته شده است.

تفاوت بین SQL و SQL Server چیست؟

همانطور که گفته شد، SQL به عنوان یک زبان پرس و جو و SQL Server به عنوان ابزاری برای اجرای دستورات و پرس و جوهای SQL با هم تفاوت هایی دارند. در این بخش به تفاوت های اصلی بین SQL و SQL Server می پردازیم.

– تایپ کنید

SQL یک زبان پرس و جو است که برای نوشتن پرس و جو برای بازیابی یا دستکاری داده ها از پایگاه داده رابطه ای استفاده می شود. از طرف دیگر، SQL Server یک نرم افزار اختصاصی یا ابزار RDBMS است که دستورات SQL را اجرا می کند.

این نرم افزار همچنین برخی از ویژگی ها و عملکردهای اضافی را ارائه می دهد تا کاربر بتواند به درستی با پایگاه داده تعامل داشته باشد و تمامی عملیات پایگاه داده را به نحو احسن انجام دهد.

– توسعه دهنده

SQL توسط IBM در دهه 1970 توسعه یافت. این زبان پرس و جو استانداردی است که توسط ANSI در سال 1986 و ISO در سال 1987 استاندارد شده است. از سوی دیگر، SQL Server توسط مایکروسافت در سال 1989 برای اهداف تجاری توسعه داده شد.

– هدف

SQL برای نوشتن دستورات برای تعریف طرحواره های پایگاه داده رابطه ای مورد نیاز است. ما همچنین به SQL برای نوشتن یک پرس و جو برای ذخیره، دستکاری یا بازیابی داده ها از پایگاه داده نیاز داریم. از طرف دیگر SQL Server نرم افزاری است که برای اجرای دستورات و پرس و جوهای SQL مورد نیاز است. SQL Server همچنین برای مدیریت و انجام کلیه عملیات پایگاه داده استفاده می شود.

– کاربرد

عبارات و پرس و جوهای SQL توسط تمام RDBMS برای ایجاد طرحواره های پایگاه داده رابطه ای، ذخیره، دستکاری یا بازیابی داده ها از پایگاه داده استفاده می شود. از سوی دیگر، SQL Server به عنوان پایگاه داده RDBMS استفاده می شود. برای ارائه تجربه کاربری بهتر، این نرم افزار به دو صورت خط فرمان و رابط کاربری گرافیکی موجود است.

– وابستگی به پلت فرم

از آنجایی که SQL یک زبان پرس و جوی استاندارد در نظر گرفته می شود، پرس و جوهای SQL بدون توجه به پلتفرم های مختلف همیشه یکسان هستند. به همین دلیل، SQL یک زبان پرس و جو مستقل از پلتفرم است. اما SQL Server یک نرم افزار انحصاری است و برای همه پلتفرم ها قابل استفاده نیست. بنابراین، SQL Server وابسته به پلتفرم RDBMS در نظر گرفته می شود.

– به روز رسانی

SQL به عنوان یک زبان پرس و جو استاندارد اصلاً به روز نمی شود. پرس و جوهای پایگاه داده نوشته شده با SQL همیشه یکسان هستند. اما SQL Server یک نرم افزار اختصاصی است که برای مقاصد تجاری توسعه یافته است و به همین دلیل معمولاً به طور منظم به روز می شود. نسخه های مختلف SQL Server برای استفاده در دسترس هستند و هر نسخه جدید ویژگی های پیشرفته تری را ارائه می دهد.

برای آشنایی بیشتر با مدل های بازیابی در SQL Server، حتما مقاله ما انواع مدل های بازیابی در SQL Server را مطالعه کنید.

کاربردهای SQL چیست؟

SQL به دلیل سازگاری با اکثر فناوری های مدرن، فرآیند جمع آوری، ذخیره و بازیابی داده ها را تسهیل می کند. این قابلیت به یک پایگاه داده اجازه می دهد تا به طور همزمان بر روی چندین کامپیوتر اجرا شود و در نتیجه شاهد کارایی بیشتر در محیط کار باشیم. برای آشنایی بیشتر با استفاده از این زبان، می توانید موارد زیر را بررسی کنید.

– صنعت مالی

برنامه های کاربردی بانک ها، موسسات مالی و پردازشگرهای پرداخت آنلاین، داده های حیاتی کاربران و تراکنش های مالی آنها را ذخیره می کنند. پشت صحنه سیستم های پایگاه داده پیچیده ای هستند که توسط SQL پشتیبانی می شوند. این نه تنها ارائه تجربیات شخصی شده را به کاربران امکان پذیر می کند، بلکه استخراج بینش مفید برای تشخیص تقلب و جعل را نیز امکان پذیر می کند.

– رسانه های اجتماعی

اکثر شبکه های اجتماعی در هر ثانیه حجم قابل توجهی از داده ها را پردازش می کنند. پلتفرم هایی مانند اسنپ چت و اینستاگرام از SQL برای ذخیره اطلاعات پروفایل کاربر استفاده می کنند. زبان پرس و جو ساختاریافته به آن‌ها اجازه می‌دهد تا زمانی که کاربران پست‌های جدید ایجاد می‌کنند یا عکس‌ها را به اشتراک می‌گذارند، پایگاه داده برنامه را به‌روزرسانی کنند و همچنین ضبط پیام‌ها را آسان می‌کند و به کاربران امکان مشاهده پیام‌ها را می‌دهد. بعداً بازیابی کنید.

– بازار یابی

علاوه بر کاربردهای آشکار SQL در مدیریت داده و علم داده، این زبان پرس و جو به طور فزاینده ای در استراتژی سیاست بازاریابی استفاده می شود. شرکت ها چه در داخل و چه خارج از فناوری برای شناسایی مخاطبان هدف خود، کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوهای رفتار کاربر و تجزیه و تحلیل اثربخشی اجرای کمپین بازاریابی، به SQL متکی هستند.

– مدیریت پایگاه داده

وظیفه اصلی یک مدیر پایگاه داده به روز رسانی پایگاه داده آنلاین سازمان و حفظ یکپارچگی آن است تا بتوان داده ها را در یک محیط امن قرار داد. مدیران پایگاه داده در مشاغل، دانشگاه ها، بیمارستان ها و سایر موسسات مشابه از SQL برای جمع آوری و پردازش اطلاعات محرمانه در مورد کاربران، کارمندان، دانشجویان یا بیماران استفاده می کنند.

– تحلیل داده ها

مسئولیت یک تحلیلگر داده شامل مرتب‌سازی مجموعه‌های عظیم داده و کشف روندها و ترکیبی از داده‌ها است که سازمان‌ها می‌توانند از آنها برای مدیریت مؤثر تجارت خود استفاده کنند.

استفاده از SQL نقش مهمی در تجزیه و تحلیل داده ها ایفا می کند زیرا زبان پرس و جو ساخت یافته می تواند فرآیند به دست آوردن بینش از حجم زیادی از داده ها را با استفاده از عبارات شرطی مختلف ساده کند.

برای یادگیری نحوه پشتیبان گیری و بازیابی پایگاه داده در SQL Server، حتما مقاله نحوه پشتیبان گیری و بازیابی پایگاه های داده در SQL Server را مطالعه کنید.

برنامه های کاربردی SQL Server چیست؟

به لطف رابط بصری و گزینه ها و ابزارهای موجود در این نرم افزار، می توانید از SQL Server برای ذخیره تمامی اطلاعات مورد نظر خود در پایگاه داده های رابطه ای و همچنین مدیریت آن داده ها بدون پیچیدگی زیاد استفاده کنید.

امکانات ارائه شده توسط SQL Server و ابزارهای ارائه شده توسط آن برای شرکت ها ضروری است. اگر لیست مشتریان، کاتالوگ محصول یا حتی مجموعه بزرگی از محتوای چندرسانه ای دارید، SQL Server به شما کمک می کند تا همه چیز را به طور کامل مدیریت کنید. این نرم افزار برای عملکرد صحیح یک وب سایت یا هر برنامه ای ضروری است.

موتور رابطه ای بخش اصلی این نرم افزار است که وظیفه پردازش دستورات، پرس و جوها و همچنین ذخیره فایل ها، BBDD ها، جداول و بافرهای داده را بر عهده دارد. سایر اجزای نرم افزار برای مدیریت حافظه، برنامه ریزی و مدیریت تعاملات درخواست و پاسخ در سرورهایی که پایگاه داده ها را میزبانی می کنند، استفاده می شود.